Tarımsal üretimde kullanılan ve gıda ürünlerinde kalıntı yoluyla sofralara kadar ulaşan pestisitlere ilişkin bazı kısıtlamalara gidildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın yeni düzenlemesiyle, bazı tarım zehirlerinin etken maddeleri yasaklanırken, halen ruhsatlı olan bazı kimyasallar için de gıda ürününde kabul edilebilir maksimum kalıntı limitleri azaltıldı.
Pestisit düzenlemesi ne anlama geliyor?
Tarla ve seralarda kullanılan pestisitlere ilişkin yeni düzenleme, Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği'inde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin resmi gazetede yayınlanmasıyla fiilen yürürlüğe girdi.
Düzenlemede ürün bazında bazı kimyasalların kullanımı, MRL limitlerinin, 0,01 veya 0,05 mg/kg'ye kadar düşürülmesiyle fiilen sonlandırılacak.
Örneğin yeni yönetmelikle, mantar oluşumunu önlemek için bağcılıkta sıklıkla kullanılan Boscalid'in MRL değeri, 0,01 mg/kg'ye düşürüldü.
Bu etken madde, Türkiye'den Avrupa'ya ihraç edilen üzüm yapraklarında sıklıkla yüksek oranda saptanıyordu.
Türkiye'de de limitin AB'de olduğu gibi 0,01 mg/kg'ye düşürülmesiyle Boscalid'in bağcılıkta kullanımı engellenmeye çalışılacak. 
Pestisitler tamamen yasaklandı mı?
Pestisit yönetmeliği, tarımsal üretimde kullanılan tüm kimyasallara yönelik yasak getirmiyor. Ancak bazı tarım ürünlerinde daha önce kullanılan ruhsatlı kimyasalların artık kullanılmaması için maksimum kalıntı limitini (MRL) ‘yok seviyesi’ne düşürüyor.
Diğer yandan aynı etken maddenin farklı tarım ürünleri için kullanımı ise MRL limitinin daha yüksek olması nedeniyle sürecek. Mesela böcek öldürücü sınıfından Acetamiprid. Acetamiprid'in nar, patates, asma yaprağı, mısır, şeker pancarında MRL limiti 0.01 mg/kg'ye düşürüldü.
Bu ürünlerde bu etken madde yasaklı hale gelecek. Ancak, Acetamiprid için kirazda MRL 1,5 mg/kg, sofralık zeytinde ise 3mg/kg. Bu ürünlerde yapılacak analizde bu değer baz alınarak, ürünün kalıntı içerip içermediği kontrol edilecek.
Glifosat yasaklandı mı?
Yeni pestisit yönetmeliğinde tüm dünyanın endişe kaynağı glifosat kimyasalı da var.
Dünya genelinde davalara konu olan ve yasaklanması Avrupa Birliği'nde tartışılan ot öldürücü glifosata Türkiye'de sınırlama getirildi.
Yeni pestisit düzenlemesine göre, limon, greyfurt, fındık, elma, kayısı ve şeftalide glifosat için MRL değeri; “yok seviyesi” olan; 0,01 mg/kg'ye çekildi. Üzüm ve portakal ve mandalinada MRL 0,5 mg/kg olarak belirlenirken, sofralık ve yağlık zeytinde 1 mg/kg, pamuk tohumunda ise 10 mg/kg olması kararlaştırıldı.
Düzenleme uyarınca, limon, greyfurt, fındık, elma, kayısı ve şeftali bahçelerinde zararlı ot mücadelesi için glifosat kullanılamayacak.
Düzenleme ne kazandıracak?
Gıda Mühendisleri Birliği Sektör Komisyon Başkanı, Başdenetçi Osman Işık pestisit düzenlemesinin faydalalarını madde madde anlattı,
1. Tüketici Sağlığının Korunması
Pestisit kalıntılarının gıda maddelerindeki maksimum seviyelerini güncelleyerek, insan sağlığını korumayı hedefler.
Özellikle hassas gruplar (çocuklar, yaşlılar, kronik hastalar) için daha güvenli tüketim şartları oluşturur.
2. Uluslararası Standartlarla Uyum
Avrupa Birliği veya diğer uluslararası standartlara uyum sağlanarak, gıda ürünlerinin ihracatında kolaylıklar sağlanır.
Ticaretin artırılmasına katkıda bulunur ve uluslararası kabul görür.
3. Çevre ve Ekosistemin Koruması
Pestisitlerin kullanımını ve kalıntı seviyelerini kontrol ederek çevresel etkileri azaltır.
Toprak, su ve diğer doğal kaynakların korunmasına katkıda bulunur.
4. Bilimsel Verilere Dayalı Güncellemeler
Yeni bilimsel araştırmalar ve toksikolojik değerlendirmelere dayalı olarak limitlerin yeniden düzenlenmesi sağlanır.
Daha güvenilir ve güncel bir yönetmelik uygulanır.
5. Tüketici Güveninin Artması
Daha sıkı kontroller ve güncel mevzuat, tüketicilerde gıdaların güvenliği konusunda güven oluşturur.
6. Pestisit Yönetiminin İyileştirilmesi
Çiftçiler ve üreticiler için pestisitlerin doğru ve bilinçli kullanımı konusunda yol gösterici olur.
Yanlış veya aşırı pestisit kullanımı engellenir.
Bu tür düzenlemeler hem halk sağlığını hem de tarım sektörünü olumlu yönde etkileyen önemli adımlardır.
