Kan şekerimiz yediğimiz yiyeceklere bağlı olarak yükselmektedir. Kan şekerimiz yükseldiğinde şekeri belirli sınırlarda tutmak amacıyla pankreasımızdan insülin hormonu salgılanır ve kan şekerini dengeye getirir.
Beyaz unlu, şekerli yiyecekler kan şekerimizi çok hızlı yükseltir ve buna bağlı hızlı bir insülin cevabı meydana gelir. Ancak kan şekerini bu şekilde sıklıkla
yükselttiğimizde bir insülin direnci meydana gelir ve vücudumuz kan şekerini dengelemek için çok daha fazla insülin üretmek zorunda kalır.
İnsülin vücudumuzda yağ yapımında rol alan bir hormondur, ve insülin seviyeleri yüksek seyrettikçe vücutta yağlanma artar ve buna bağlı
obezite, diyabet, kalp damar hastalıkları gibi riskler aratacaktır. Bu nedenle kan şekerini dengede tutacak şekilde beslenmek önemlidir. İşte kan şekerinizi dengede tutmaya yardımcı bazı besinler;
1. Balık
Balık iyi bir protein, vitamin ve mineral kaynağıdır. Aynı zamanda sağlıklı yağlar bakımından da zengindir. Protein kan şekeri yönetimi için esansiyeldir. Sindirimi yavaşlatır ve yemek sonrası kan şeker piklerini önler, tokluk süresini uzatır. Balıkta bulunan omega 3 ün de kan şekerini
düzenleyici etkisi bulunmaktadır.
2. Yulaf
Diyet lifleri kan şekeri regülasyonunda rol oynar. Yulaf bir lif olan beta glukan bakımından zengindir. Beta glukan tokluk şekerini ve insülin cevabını düşürmede biyoaktif bir bileşendir.
İnsülin hassasiyetini geliştirir, glisemik kontrol sağlar. Yulaf süt veya yoğurtla karıştırılarak tüketilebilir. Bu karışımlara 1 porsiyon kadar meyve eklenebilir ancak daha fazla meyve eklendiğinde kan şekerinin yükselmesine neden olabilir. 1 porsiyon meyve 1 yumruk büyüklüğünde meyveye denk gelmektedir.
3.Yağlı tohumlar
Ceviz, fındık, badem gibi yağlı tohumlar içeriğindeki yağ, protein ve lifler sayesinde kan şekerini dengelemeye yardımcı olurlar. Örneğin meyve yediğinizde beraberinde bu yağlı tohumlardan tüketmek kan şekerinizi meyvenin tek başına yükselteceğinden daha az ve yavaş yükseltir.
Burada önemli olan tüketilen meyve ya da karbonhidrat miktarını kontrol etmektir. Meyve ya da diğer karbonhidrat kaynakları fazlaca miktarda tüketildiğinde bu yağlı tohumlarla dahi tüketilse kan şekerinde hızlı yükselmeler görülebilir.
4. Süt ürünleri
Kefir, yoğurt, peynir gibi süt ürünleri içerdikleri protein ve yağ sayesinde kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur. Öğünlerde bu besinlerden biri ya da bir kaçı tercih edildiğinde ve yanındaki karbonhidratlar abartılmadan tüketildiğinde kan şekeri dengede kalır. Ancak unutulmaması gereken konu her besinin fazlasının vücutta şekere dönüştüğü ve fazla tüketilen her besinin kan şekerini yükselteceğidir. Bu nedenle kan şekerini dengelemek için süt
ürünlerinden faydalanılabilir ancak fazla kaçırılan herhangi bir besin için bu ürünlere telafi gözüyle bakmamakta fayda var.
5. YeÅŸil sebzeler
Yeşil sebzelerin lif oranı oldukça yüksektir. Bu sayede kan şekerini dengelemeye yardımcı olurlar. Salatalar veya pişmiş yeşil sebzeler hem kan şekerini hızlı yükseltmezler hem de beraberinde tüketilen karbonhidratın kan şekerini hızlı yükseltmesini engellerler.
Bu nedenle pirinç, patates gibi besinlerle yeşil sebzeleri birlikte tüketmek kan şekerini dengelemeye yardımcı olabilir. Burada önemli olan konu beraberinde tüketilen karbonhidrat miktarının kontrollü olması abartılmamasıdır.
Konuk Yazar: Nur Ecem Baydı Ozman (Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı)