Obezite dünyanın birçok yerinde salgın boyutlara ulaşmış olup, alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması hastalığı (NAFLD) oranlarının artmasına neden oluyor. Hızla büyüyen bu salgın, dünya çapında kronik karaciğer hastalığının en yaygın biçimi olarak karşımıza çıkıyor. NAFLD'nin yaygınlığı dünya genelinde 2015 yılında yüzde 25,24'ten 2021 yılında yüzde 29,38'e yükseldi. NAFLD, basit yağlı karaciğerden (alkolsüz yağlı karaciğer, NAFL) alkolsüz steatohepatite (NASH) kadar uzanan ve daha şiddetli fibrozise kadar ilerleyebilen bir dizi rahatsızlığı temsil ediyor. NASH'in tedavisi için çeşitli polifenolik bileşikler de dahil olmak üzere beslenme müdahaleleri araştırıldı. Ellagik asit ise bu tür bileşiklerden biri.
Hangi gıdalarda ellagik asit var?
Edith Cowan Üniversitesi araştırmacısı Lois Balmer ve Tharani Senavirathna, “Ahududu, nar, böğürtlen ve ceviz gibi çeşitli yiyeceklerde bulunan ellagik asit, antioksidan özellikleriyle yaygın olarak biliniyor ancak aynı zamanda iltihap giderici, antifibrotik ve antikanser özellikler de sergiliyor” dedi. Araştırmacıları, elajik asitin, NAFLD de dahil olmak üzere çeşitli kronik hastalıkların tedavisinde umut vadeden çok çeşitli farmakolojik özelliklere sahip olduğu ve dikkate değer bir polifenolik bileşik olarak öne çıktığına dikkat çekti. Ellagik asit ve türevlerini içeren yenilebilir bitkiler, çok yönlü biyolojik etkileri nedeniyle insan sağlığını iyileştirmede değerli fonksiyonel gıdalar olarak kabul edildiğini vurgulayan araştırmacılar, “Ayrıca, ellagik asidin diğer antioksidan nutrasötiklerle birleştirildiğinde sinerjik bir terapötik etki gösterdiğini ve bu nedenle kombinasyon tedavisi için potansiyel bir aday olduğunu gösteren kanıtlar bulunuyor.”
Araştırmacılar, NAFLD üzerinde çeşitli polifenolik bileşiklerin etkilerini araştıran daha önce yapılmış bir pilot çalışmada yer aldılar ve en fazla umut vadeden bileşiğin ellagik asit olduğu görüldü. "Elajik asit, karaciğer koruyucu özelliklerini öncelikle serbest radikalleri temizleyerek, sitokin üretimini düzenleyerek ve lipit metabolizmasını düzenleyerek uygular” dediler.
Kolestrol seviyelerini de azaltıyor
Araştırmacılar, araştırma sonuçlarını şöyle özetliyor; “Şaşırtıcı bir şekilde, ellajik asit aynı zamanda Nf-kB ve MAPK yollarını da baskılayarak NAFLD/NASH sırasındaki inflamasyonu hafifletiyor. Kanıtlar ayrıca ellagik asidin hem trigliserid hem de kolesterol seviyelerini azaltabildiğini, böylece NASH ilerlemesinde önemli bir risk faktörü olan de novo lipogenezisle mücadele edebildiğini gösteriyor. In vitro bulgular, ellagik asidin fibrozu hafifletme yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor. Ellagik asit için birincil mikrobiyal metabolit olan ürolitinin, obeziteye sahip çeşitli fare modellerinde bağırsak mikrobiyomunu iyileştirdiğini gösterdi. Özellikle, ürolitin A'nın LDL'yi düşürdüğü ve HDL seviyelerini artırdığı ve ayrıca gen düzenlemesi yoluyla lipid metabolizmasını iyileştirmede rol oynadığı gösterildi.”
