Propolisle ilgili sorular, özellikle viral enfeksiyonların etkili olduğu dönemlerde ve bağışıklıkla ilgili sorun yaşandığı durumlarda artıyor. Zira propolis, eski çağların antibiyotiği. Propolis, İtalyan kemanlarını cilalamaktan Yunan parfümü yapmaya kadar her şey için antik çağlardan beri kullanılmıştır. Tarihsel olarak, yaraları iyileştirmeye, enfeksiyonları önlemeye ve hatta kanser tedavilerinin semptomlarını hafifletmeye yardımcı olduğu düşünülmüştür.
Propolis faydalı mı?
Propolisin bazı hastalıkların tedavisinde destek amaçlı kullanımı, içerdiği onlarca polifenol madde sayesinde gündeme geliyor. Yapılan bilimsel çalışmalar, propolisin sahip olduğu fenolik bileşenlerden dolayı antimikrobiyal etki gösterdiğini ortaya koyuyor. Yani bağışıklık sistemini güçlendiriyor propolis. Bazı çalışmalara göre propolis, kanser oluşumunu da baskılıyor. Son dönemde diyabet tedavisinde de propolisin etkili olduğunu ortaya koyan bazı çalışmalar var.
Propolis nedir?
Propolis, arıların toplayıp kovanlarını inşa etmek ve onarmak için kullandıkları balmumu, reçine ve yağların bir karışımıdır. Arıların, ağaç kozalak ve kabuklarından, bitkilerin yağ, polen ve tomurcuklarından topladığı bu reçinemsi madde, eski çağlardan bu yana yara ve uçuk iyileşmesi için kullanılan bir arıcılık yan ürünü olmuş. Propolisin metabolizmayı koruyucu etkilerinin arılar tarafından kovanda da kullanıldığı belirtiliyor. Çünkü arılar propolisi kovandaki delik ve çatlakları kapamak, petekleri tamir etmek, kovanda ölüp kovan dışına taşınamayan arı ve diğer canlıların çürüyerek mikroorganizma üretmelerini engellemek ve kovanın dezenfekte edilmesini sağlamak için kullanıyor.
Propolis ne işe yarar?
Propolis, 1960'lı yıllardan sonra bilim insanlarının dikkatini çekiyor ve biyolojik etkilerine dair araştırmalar başlıyor. Ve o araştırmalar sonrası görülüyor ki, cafeic ve ferrulic asit, chrycin ile catechin gibi 20'den fazla fenolik bileşik içeren propoliste; birçok ilacın aktif maddesi olan flavonoidler, antioksidanlar, antibiyotik ve antiviral etkili maddeler var.
Propolis zararlı mı?
Ama bu noktaya özellikle dikkat. Çünkü özellikle yurt dışı menşeili bazı ürünlerde bu fenolik bileşenlerin hiçbiri yer almıyor. Yani yararlı hiçbir yanı yok o damlaların, hatta içeriği tam olarak bilinmediğinden zarar bile verebilir. O yüzden mutlaka propolisten fayda arayanlar üreticiyle irtibata geçip, şu bileşiklerden hangilerinin üründe bulunup bulunmadığını sorgulasın. Diğer yandan propolis de bir arıcılık ürünü ve arıcılık ürünleri alerjen etkiye neden olabiliyor. Bu nedenle arı, bal ve polen alerjisi olan kişilerin propolis tüketmemesi gerekiyor. Astım, egzama ve kanama bozukluğu gibi rahatsızlıkları olanları da olası yan etkileri nedeniyle propolis kullanırken dikkatli olmaları salık veriliyor. (1)
Propoliste bulunması gereken fenolik bileşenler
Gallic acid: Antikanser, antibakteriyal
Catechin: Antikanser, antioksidan, antidiabetik, antispazmodik, antiülser
Caffeic acid: Antibakteriyal, antikanser, antiviral, antioksidan, antiülser,
Hyperoside: Antioksidan
Ferrulic acid: Antibakteriyal, antikanser, antioksidan, antiülser, antidiabetik
Quercetin: Antibakteriyal, antikanser, antiviral, antiinflamatuar, hapatoprotektif antidiyareik
Cinnamic acid: Antibakteriyal, antikanser, antiülser
Naringenin: Antibakteriyal, antikanser, antiviral, antiülser, antidiyareik, antiinflamatuar
Apigenin: Antibakteriyal, antikanser, antiviral, antiinflamatuar, antiülser, antidiyareik
Kaempferol: Antibakteriyal, antikanser, antioksidan, antidiabetik, kardiyoprotektif, antiülser
Chrysin: Antikanser, antiviral, antiinflamatuar, antimutajenik
Galangin: Antibakteriyal, antikanser, antiviral, antifungal
Pinocembrin: Antibakteriyal, antioksidan, antiinflamatuar, antifungal
Cafeic acid phenylethyl ester (CAPE): Antibakteriyal, antikanser, antiviral,
immunomodülatör, antioksidan, antiülser, antidiabetik
(1)https://health.clevelandclinic.org/propolis
