Kışla birlikte üst solunum yolu hastalıklarında yaşanan artış, vitamin ve gıda takviyelerine yönelik ilgiyi de artırdı. Özellikle yüksek antioksidan içeriğiyle bağışıklık destekleyici olarak satılan propolisli formüller, bu dönemde oldukça popüler.
Ancak propolis diye kullandığınız ürünlerin birçoğu yarardan çok zarara neden olabilir.
İstanbul Teknik Üniveristesi Türkiye ve dünyada satışa sunulan 157 propolisli formüle yönelik yaptığı analizlerde, propolislerin 3'te 1'inin hiçbir antioksidan kapasite içermediğini ortaya koydu.
Özellikle Çin menşeili propolislerde sonuç çok daha kötü. İlaç gibi farklı katkı maddeleri eklenen ürünler bile var.
Propolis bağışıklığı güçlendirir mi?
Propolis, eski çağın doğal antibiyotiği. Arıların kovanlarını mikrobiyal etkenlerden korumak için ürettiği propolis, bünyesinde barındırdığı fenolik bileşenlerden dolayı antimikrobiyal bir etki gösteriyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
Propolis nedir?
Propolis, arıların, bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından topladığı reçinemsi bir madde. Bu reçine, arı kovanlarından toplanarak, alkol ve türevleriyle ekstrakte ediliyor ve reçinede yer alan yararlı fenolik bileşenler, sıvı hale dönüştürülüyor. Elde edilen bu sıvı bileşende de, kafeik asit ve ferulik asit, krisin ile kateşin gibi 20'den fazla fenolik bileşenin yer alması gerekiyor. Eğer çözündürülen sıvıda bu bileşenler yoksa, propolis antioksidan etki göstermiyor.
Propoliste tağşiş var mı?
Propolis içeren damla, şurup ve spreyler son dönemde, bağışıklık destekleyici ve hastalık önleyici gıda takviyeleri olarak satılmaya başlandı.
Ancak İstanbul Teknik Üniversitesi Arı Ürünleri Mükemmeliyet Merkezi'nin Uluslararası Bal Komisyonu'nun toplantısında sunduğu rapora göre, hem Türkiye hem de yurtdışında satılan propolislerin 3'te 1'i, güvenilir takviyeler değil.
Çalışma, özellikle Çin menşeili propolislerin kullanıldığı ürünlerde antioksidan içeriğin ya çok az ya da hiç olmadığını gösteriyor.
Hatta rapora göre bazı proplislerde, antioksidan etki oluşturabilmek için ilaç ve benzeri katkı maddeleriyle tağşiş yapılmış.
Literatür çalışmaları Çin propolislerinde hilenin özellikle bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarının öğütülmesi ve silikondioksit, maltodekstirin gibi maddelerle çoğaltılarak yapıldığını gösteriyor.
Propoliste Çin tağşişi
Çalışmada, 157 propolis örneği laboratuvarda analiz edilmiş. Örnekler arasında damla formu, sprey ve şurup olarak satışa sunulan farklı markaların propolisleri var. İncelenen örneklerin 86'sı Çin, Kore, Japonya, Belçika, Slovenya ve Estonya'nın da arasında olduğu farklı ülkelerde üretilen gıda takviyeleri.
sadece 29'u olması gereken değerlerde
Çalışmada elde edilen propolis ürünlerinin antioksidan kapasite analiz sonuçlarına göre, 157 numune arasında 57 ürünün antioksidan kapasitesi yok derecesinde. (10 mg TE/mL'den düşük) Analiz edilen 157 üründen sadece 29'unun antioksidan kapasitesi, gerçek bir propoliste olması gereken değerde bulunmuş.(100 mg TE/mL'nin üzeri)
Diğer yandan antioksidan kapasitesi propolisle uyumlu çıkan 29 üründen 20'sinde ise, propolis kaynaklı fenolik bileşikler tespit edilememiş.
Çalışmada bu sonuç için, "Farklı maddeler ilave edilerek antioksidan kapasitenin arttırıldığı belirlenmiştir. Propolis kaynaklı fenolik maddeler sadece 9 örnekte tespit edilmiştir" değerlendirmesi yer alıyor.
Piyasada satılan propolis bazlı gıda takviyelerinin incelendiği geniş çaplı bu çalışma, baldaki tağşişin propoliste de yapılabildiğini ve sahte ürünlerle karşılaşılmasının oldukça muhtemel olduğunu ortaya koyuyor.
