PIK tarafından gerçekleştirilen araştırmada, araştırmacılar, ekonomiler geliştikçe ve gıda sistemleri sanayileştikçe, çiftçilerin gıda dolarının 'çiftlik payı' olarak bilinen bir ölçüt olan tüketici harcamalarından giderek daha az pay alacağını öngörüyor.
Gıda sistemleri bölgelerarası farklı işliyor
PIK bilim insanı David Meng-Chuen Chen, ABD veya Almanya gibi yüksek gelirli ülkelerde, çiftçilerin gıda harcamalarının dörtte birinden daha azını alırken, tarım maliyetlerinin gıda fiyatlarının daha büyük bir kısmını oluşturduğu Sahra Altı Afrika'da bu oranın yüzde 70'in üzerinde olduğunu ifade ediyor. Chen, bu farkın, gıda sistemlerinin bölgeler arasında ne kadar farklı işlediğine dikkat çekiyor.
İklim politikası etkilerini ortaya çıkarmak için gıda değer zincirleri incelenmeli
PIK ilim insanları, 136 ülke ve 11 gıda grubu genelinde gıda fiyat bileşenlerini değerlendirmek için istatistiksel ve süreç tabanlı modellemeyi birleştirdi. Hem evde hem de ev dışında tüketilen gıda fiyatlarını inceledi. Chen, “Çoğu model çiftlik maliyetlerinde duruyor. Ancak biz bakkala ve hatta restorana veya kantine kadar gittik" diyor.
Chen, “Tüm gıda değer zincirini analiz ederek, sera gazı azaltma politikalarının tüketicileri nasıl etkilediğine dair yeni içgörüler de sağladık. Tarımda emisyonları azaltmayı amaçlayan iklim politikaları, özellikle tüketiciler için, genellikle artan gıda fiyatları konusunda endişelere yol açıyor. Analizimiz, modern gıda sistemlerinin uzun tedarik zincirlerinin, özellikle daha zengin ülkelerde, tüketici fiyatlarını ani artışlardan koruduğunu gösteriyor" şeklinde açıklıyor.
Az kazanan çiftçi
Zengin ülkelerde, ham maddelerin maliyetin sadece küçük bir kısmını oluşturduğu ekmek, peynir veya şekerleme gibi işlenmiş ürünleri giderek daha fazla satın aldığını söyleyen PIK bilim insanı ve çalışmanın yazarı Benjamin Bodirsky. “Fiyatın büyük kısmı işleme, perakende, pazarlama ve nakliye için harcanıyor. Bu ayrıca tüketicilerin, vergileri veya arazi genişlemesine getirilen kısıtlamalar gibi iklim politikalarının neden olduğu çiftlik fiyatlarındaki dalgalanmalardan büyük ölçüde korunduğu anlamına geliyor. Ancak aynı zamanda çiftçilerin aslında ne kadar az kazanıyor” şeklinde yorumluyor.
Düşük gelirli ülkelerde gıdaya erişim zorlaşacak
Bodirsky ise şöyle konuşuyor: “Çiftçilik faaliyetlerinde güçlü sera gazı fiyatlandırması olan çok iddialı iklim politikaları altında bile, 2050 yılına kadar tüketici fiyatları üzerindeki etki daha zengin ülkelerde çok daha küçük olacak. Daha zengin ülkelerdeki tüketici gıda fiyatları, üretici fiyatları 2050 yılına kadar 2,73 kat daha yüksek olsa bile, iklim politikalarıyla 1,25 kat daha yüksek olacak. Buna karşılık, düşük gelirli ülkelerde, iddialı iklim politikaları altında tüketici gıda fiyatları 2050 yılına kadar 2,45 kat artarken, üretici fiyatları 3,3 kat artacak. Düşük gelirli ülkelerde bile tüketici fiyat artışları çiftçilere göre daha az belirgin olsa da düşük gelirli ülkelerdeki insanların yeterli ve sağlıklı gıdaya erişimini yine de zorlaştıracak.”
