Kocaeli'nin Körfez ilçesinde tavuk döner yiyen 648 kişi zehirlenmişti. Hayati tehlikesi olmayan 646 kişi taburcu edilirken, durumu ciddi olan 2 hastanın tedavisi sürüyor.
Kocaeli Valiliği yaptığı açıklamada, “Kocaeli Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü yetkilileri tarafından yapılan kontrollerde tavuk döner numunesinin test sonuçlarının olumsuz çıktığı ve numunenin Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği'ne uygun olmadığı tespit edilmiştir” denildi.
Zehirlenmelerin nedeni ne?
Soruşturma sürerken, en çok merak edilen soru "yüzlerce insan nasıl zehirlendi" oldu.
Acıbadem Ataşehir Hastanesi gastroenteroloji uzmanı Prof. Dr. Yaşar Çolak, Gıda Bülteni'ne yaptığı açıklamada sorunun yanıtını şöyle verdi:
“Tavuk eti kaynaklı gıda zehirlenmeleri genellikle Salmonella, Campylobakter ve Stafilokok adlı bakterilerin gıdaya bir şekilde bulaşması ve çoğalması ile oluşmaktadır. Bu bakteriler direkt gıda zehirlenmesine yol açabileceği gibi bakterilerin salgıladığı bazı toksinler de farklı bir yoldan gıda zehirlenmesine yol açabilmektedir.”
Pişirilince ölmeyen toksinler
Bakterili gıda iyi pişirilirse etteki bakterilerin genellikle öldüğüne ve zehirlenme olmadığına dikkat çeken Prof. Çolak, "Ancak gıdalardaki bakteri uzun süre kaldıysa ve o bakteri toksin yani zehrini gıdaya bulaştırdıysa siz istediğiniz kadar pişirin o toksini öldüremiyorsunuz. Ortadan kaldıramıyorsunuz, parçalayamıyorsunuz. Bundan dolayı da uzun süre bekletilmiş bir gıdadaki toksin iyi pişirme koşullarını sağlasanız da yine zehirlenmeye yol açabilmektedir.” dedi.
Toksin zehirlenmesi ne zaman başlar?
Prof. Dr. Yaşar Çolak gıda zehirlenmesi sonrası yaşanan süreci ve neler yapılması gerektiğini şöyle anlattı:
"Genellikle gıda zehirlenmelerinde şikayetler gıda alımından birkaç saat sonra başlamaktadır. Bakterinin kendisinden kaynaklanan zehirlenmelerde bu süre 6-12 saat iken, bakterinin salgıladığı toksinden kaynaklanıyorsa bu süre genellikle 1-3 saat arasındadır.
İlk şikayetler mide bulantısı, karında kramplar ve kusmadır. Bunu takiben karın ağrısı, ishal, ateşi, üşüme, titreme, fenalık hissi, baş dönmesi, halsizlik gibi şikayetler de tabloya eklenebilmektedir.
Gıda zehirlenmeleri ölümle sonuçlanabilir mi?
Gıda zehirlenmeleri genellikle günler içinde düzelen geçici şikayetlere yol açmaktadır. Ancak nadiren ölümcül sonuçlara da yol açabilmektedir. Bu oran gıda zehirlenmelerinde binde birin altında bir ihtimalle gözlenmektedir.
Özellikle yaşlı hastalar ve küçük çocuklar ile bağışıklığı düşük olan gruplar bu anlamda riskli grupları oluşturmaktadır.
Zehirlenmeleri önlemek için ne yapılmalı?
Öncelikli olarak tüketici tarafta mutlaka güvenilir ve hijyen koşulları uygun yerlerden gıda tüketimi yapılmalıdır.
Üretici tarafında ise sağlıklı ve güvenli etin ilk basamağı hayvanın kesildiği ortamın hijyen koşulları ile başlamaktadır.
Sonrasında ise özellikle soğuk zincir olarak adlandırılan etin saklama ve nakil süreçlerinde uygun koşulların sağlanmasıdır. Diğer bir aşama ise etin pişirilme aşamasıdır ki yeterli pişirilmeden tüketilen özellikle tavuk eti gıda zehirlenmesi açısından risk oluşturmaktadır.
Pişmiş dönere ekleme riski artırıyor mu?
Pişmiş aşa pişmemiş bir aş katıyorsunuz. Dolayısıyla yeterli pişirme koşullarını sağlayamayacağınız için ve homojen bir et dağılımı olmadığı için bu riski oldukça artırır.
Pişirilmiş bir gıda ile pişirilmemiş ve steril olmayan bir gıdanın karıştırılması, pişirilerek üzerindeki bakterileri ortadan kaldırılmış bir gıdanın tekrar enfekte olması riskini getirmektedir."
