Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) çalışması, sağlıksız beslenme alışkanlıklarının yol açtığı, kalp rahatsızlıkları, felç ve diyabet gibi hastalıkların maliyetine ortaya koyuyor.
Raporda, sağlıksız beslenme ve hastalıklara ilişkin 13 risk faktörü tanımlanmış.
Risk faktörlerinden üçünü; tam tahıl, meyve ve sebzelerin yetersiz tüketimi; aşırı sodyum tüketimi ile yüksek kırmızı ve işlenmiş et tüketimi oluşturuyor.
İşlenmiş et ilk 3 beslenme riski arasında
Rapora göre, işlenmiş kırmızı etin yoğun tüketimi, geleneksel sistemlerden endüstriyel sistemlere geçişte istikrarlı bir şekilde artıyor ve işlenmiş et tüketimi, ilk üç beslenme riski arasında yer alıyor.
Beslenme risklerinin ötesinde, sürdürülebilir olmayan tarımsal uygulamaların çevresel etkileri de gizli maliyet yüküne önemli ölçüde katkıda bulunuyor. Sera gazı emisyonları, nitrojen akışı, arazi kullanımı değişiklikleri ve su kirliliği ile ilişkili maliyetlerin, hızlı ekonomik büyümenin değişen tüketim ve üretim kalıplarıyla birleştiği çeşitlenen tarım-gıda sistemlerine sahip ülkelerde özellikle yüksek olduğu belirtiliyor.
sağlıksız beslenmeye karşı öneriler
Raporda, sağlıksız beslenmenin yol açtığı gizli maliyetin engellenmesi için şu tavsiyeler yer alıyor.
- Gıda tedarik zinciri boyunca sürdürülebilir uygulamaların benimsenmesinin teşvik edilmesi ve tarım-gıda sistemleri paydaşları arasındaki güç dengesizliklerini sınırlamak için mali ve düzenleyici teşvikler sağlanması.
- Besleyici gıdaları daha uygun fiyatlı ve erişilebilir hale getiren ve sağlıkla ilgili gizli maliyetleri azaltan politikaların yürürlüğe konularak daha sağlıklı diyetlerin teşvik edilmesi.
- Etiketleme ve sertifikasyon, gönüllü standartlar ve endüstri çapında durum tespiti girişimleri yoluyla sera gazı ve nitrojen emisyonlarının, zararlı arazi kullanımı değişikliğinin ve biyoçeşitlilik kaybının azaltılmasının teşvik edilmesi.
- Tüketicileri gıda tercihlerinin çevresel, sosyal ve sağlık üzerindeki etkileri hakkında açık ve erişilebilir bilgilerle güçlendirirken, savunmasız hanelerin bile değişimden faydalanabilmesinin sağlanması.
- Kapsamlı gıda ve beslenme eğitimi ile birlikte gıda tedarik zincirlerini yeniden şekillendirmek ve gıda ortamlarını iyileştirmek için kurumlar aracılığıyla gıda tedarikinin önemli satın alma gücünden yararlanmak.
- Geçişler sırasında çevresel, sosyal ve sağlıkla ilgili gizli maliyetlerin kötüleşmesini önleyerek belirli tarihsel kalıpları atlayan kapsayıcı kırsal dönüşümün sağlanması.
- Sürdürülebilir ve adil tarım-gıda sistemlerine yönelik yenilikleri hızlandırmak için elverişli bir ortam yaratmak üzere yönetişim ve sivil toplumun güçlendirilmesi