Kışın domates yemek zararlı mı?
Salatalık, nasıl her mevsim üretilebiliyor?
Kabak ve patlıcanı 12 ay boyunca yememiz normal mi?
Eğer mevsimsel beslenmeye önem veriyorsanız bu soruların yanıtlarını muhtemelen merak etmişsinizdir. Artık bazı restoranlar, mevsim dışı sebze ve meyveleri menüye koymayacak kadar mevsimsel beslenmeyi desteklemeye başlamışken, mevsim dışı beslenmenin olası zararlarına mercek tutmakta fayda var. 
Domates örneğinden anlatalım.. Domates ılık ve sıcak iklim sebzesidir. Soğuklardan hoşlanmaz. Ama kışın birçok insan temel gıda maddesi olarak domateslere yönelir.
Uzmanlar, mevsim dışı üretimin oluşturduğu potansiyel sağlık riskleri nedeniyle daha soğuk aylarda domates tüketmeye karşı giderek daha fazla uyarıda bulunmaya başladı. Sera kimyasallarından yapay olgunlaştırma maddelerine kadar kış domatesleri, yarardan çok zarara neden olabilir.
Sera koşullarında yapılan üretimde esas amacın; belli aralıklarla en yüksek oranda ürün almak olduğunu akıldan çıkarmamak gerek. Bu amaç uğruna toprak yoğun olarak dinlenme fırsatı verilmeden kullanılı ve toprağın ihtiyaç duyduğu temel besin maddeleri kimyasal gübrelerle sağlanırr.
Ayrıca, kayıp yaşanmaması için seralarda sürekli pestisit (tarım zehiri) uygulaması yapılır. Tohumun yeni koşullara alışması için pestisitle kaplanması ve büyüme geliştirici kimyasalların kullanımı da kapalı ortamda yapılan mevsim dışı ürün yetiştiriciliğinde yaygındır.
Seralarda kimyasal yük daha fazla
Bol güneş ışığı alan açık alanlarda yetiştirilen yaz domateslerinin aksine, kış domatesleri genellikle seralarda yetiştirilir. Sera yetiştirme, uzun bir büyüme mevsimine izin verirken, yaz koşullarını taklit etmek ve iç mekanlarda gelişen zararlılarla ve hastalıklarla mücadele etmek için bir dizi kimyasal müdahale gerektirir.
Verimi en üst düzeye çıkarmak için, sera domatesleri, kapalı alanlarda kontrol edilmesi zor olan küf, küf mantarı ve böcek istilasını önlemek için düzenli olarak pestisit ve mantar öldürücülerle yetiştirilir.
Domateste hormon kullanılır mı?
Araştırmalar, bu kimyasalların domateste kalabileceği ve tüketiciler için pestisit maruziyetinin artmasına yol açabileceği konusunda endişelere değiniyor.
Bazı çalışmalar, sık pestisit maruziyetinin solunum sorunları, hormon bozukluğu ve diğer sağlık komplikasyonlarıyla bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor.
Bağışıklık sisteminin temel taşı olan sağlıklı bağırsak florası sağlıklı bağırsak bakterilerine bağlı olsa da, mevsimi dışında tüketilen birçok gıdadaki koruyucu maddeler ve kimyasallar bağırsak florasındaki bu sağlıklı bakterilere zarar vererek dengeyi bozar ve bağışıklık sistemini zayıflatır.
Mevsimlik ürünler bağırsak sağlığını desteklemek için lif açısından zengindir ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için antioksidanlar, vitaminler ve mineraller açısından zengindir.
Sera ürünlerinin besin değer yüksek mi?
Diğer yandan mevsime uygun olmayan sebze ve meyveler, turfanda, serada ya da başka bir yapay ortamda yetiştirildiği için tohumlarında bazı değişiklikler yaşanabiliyor. Ayrıca tarlada doğal koşullarda yetişen bir tarım ürünü ile serada yetişen bir tarım ürününün besin değeri ve kalitesi aynı olmayabiliyor. Çünkü mevsim dışı üretilen meyve ve sebzelerin daha uzun ömürlü olması ve hızlı yetişebilmesi için tarım kimyasalları tercih edilebiliyor.
Domatesin faydaları nelerdir
Domatesler, antioksidan özellikleri ve zengin besin profili dahil olmak üzere çok sayıda sağlık yararı sunar.
Likopen, C vitamini, potasyum ve folat gibi temel besin maddeleri açısından zengin bir tarım ürünü olan domates, bağışıklık sistemini güçlendirir ve sağlıklı cildi destekler. İçeriğindeki potasyum, kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur ve kalp sağlığını destekler.
Domates, sindirime yardımcı olan ve bağırsak sağlığını destekleyen diyet lifi içerir. Lif içeriği bağırsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı olur, kabızlığı önler ve faydalı bağırsak bakterilerinin büyümesini destekler.
Domatesin iklim isteği nedir?
Yetiştirme döneminde sıcaklık -2 derece düşerse domates bitkisi tamamen zarar görür. Sıcaklık 14 derecenin altına düştüğü zaman olgunlaşma gecikir ve verim düşer.
Bitki büyümesi için en uygun sıcaklık 22-26 derecedir. Sıcaklık 15 derecenin altına ve 35 derecenin üstüne çıktığı zaman meyve tutumunda düzensizlikler olmaktadır.
Gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkının 8-12 derece derece olması istenir. 11 derecenin altındaki sıcaklıklarda çiçekler açar ancak tozlanma ve döllenme açısında problemler yaşanır.İyi bir tozlanma ve döllenme için sıcaklığın en az 16-17 dereceden yüksek olması gerekir.
