Salata, yüksek oranda lif içeriği, barındırdığı vitaminler ve antioksidan mineraller nedeniyle tüketilmesi en çok önerilen gıdalar arasında yer alıyor. Salata yemenin faydalarına değinen uzmanlar, özellikle yeşil yapraklı salata ürünlerinin göz sağlığı, bağışıklık sistemi, kan basıncı, kemik ve diş sağlığı üzerinde olumlu etkisi olduğunu belirtiyor. Düşük kalorili olduğu için salata, özellikle zayıflama amaçlı beslenenlerin de en çok tükettiği öğünler arasında yer alıyor. Son dönemde salata siparişi de oldukça yaygın. Marketler de sağlıklı öğünle beslenmek isteyen tüketiciler için hazır salata satıyor. Ancak restoranda ya da marketlerde yediğimiz salata her zaman sağlıklı olmayabilir. Hatta salatalar ölmücül sonuçlar bile doğurabilir.
Salatadan zehirlenme riski
Salatadan bulaşan hastalıkların son örneği geçtiğimiz ay ABD'de yaşandı. ABD'nin 14 eyaletinde McDonald's restoranlarından Quarter Pounders menüsünü yiyen onlarca kişi, hamburgerin içindeki soğanlarla bağlantılı E. coli bakterisi nedeniyle sehirlendi. Colarado'da 1 kişi hayatını kaybederken, 34 kişi de hastanede tedavi altına alındı.
E.coli yani koli basili bakterisinden etkilenen 4 hastada, yaşamlarını tehdit edecek derecede böbrek hasarı oluştu. Bu salgının hemen ardından da yine ABD'de bu kez organik bebek havuçlarla bağlantılı e coli salgını yaşandı. 18 eyalette havuç tüketenleri hasta eden salgın nedeniyle 1 kişi hayatını kaybetti.
Hazır salatada e.coli saptandı
ABD'dekine benzer tehlike, Türkiye'deki salatalar için de geçerli. Yapılan akademik çalışmalar restoranlarda yemeklerin yanına konulan ya da marketlerde satılan hazır salataların E.coli bakterisi içerebildiğini ortaya koyuyor.
Geçtiğimiz yıl, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi ile Çukurova Üniversitesi'nden 3 akademisyenin yaptığı, Adana ilinde perakende satılan meyve ve sebzelerden izole edilen gram-negatif bakterilerin yaygınlığı' başlıklı çalışmaya göre, marketlerde satılan hazır salatadaki sebzelerin yüzde 11'inde E.coli bakterisi saptandı.
Çalışmanın sonuç bölümünde de, sebzelerde E. coli bakteri sayısının (5,8 ile 6,3 log CFU/g arasında) yüksek olduğuna ve halk sağlığı açısından risk yarattığına vurgu yapıldı.
Lokantadaki salatadan da bakteri çıktı
Kars ili merkezindeki 4 farklı lokantadan alınan 40 adet çiğ sebze salatasının analiz edildiği bir başka çalışma ise, salata örneklerinden 31'ine (% 77.5) koliform, 8'ine (% 20) E. coli, 3'üne (% 7.5) ise Salmonella spp. bulaştığını, bu oranların Türk Gıda Kodeksi'nde bildirilen limitlerin üzerinde olduğu tespit edildi. Ayrıca salata örneklerinin yüzde 25'inde S. aureus bakterisinin oldukça yüksek olduğu belirtiliyor.
ısparTa'da sağlıksız salata örnekleri
Isparta'da satışa sunulan 50 salata örneğinin incelendiği araştırmada ise, 6 salata örneğinin halk sağlığı açısından uygun olmadığı, analiz edilen salatalarda Salmonella ve Citrobacter freundii bakterilerinin saptandığı belirtiliyor.
E coli nedir?
Salatalarda saptanabilen E.coli bir bakteri türüdür. Tam adı 'Escherichia coli' olan bakteri, Enterobacteriaceae familyasının bir üyesidir ve memeli canlıların kalın bağırsağında yaşar. Gıda kaynaklı bir patojen olan 'E coli'nin bazı tipleri ölümle sonuçlanabilecek hastalıklara neden olur.
E coli neden olur, daha çok nasıl bulaşır?
E.coli, mikrobiyolojik yükün fazla olduğu ortamlarda oluşur. Özelikle hayvancılık yapılan alanlarda gübre kaynaklı E. coli yoğunluğunun yüksek olduğu görülürken, iyi pişirilmemiş et ürünlerinin tüketimi, pastörize edilmemiş süt tüketimi, kontamine olmuş havuz ya da göl sularında yüzmek E.coli bulaşının en önemli etkenlerinden biridir.
E coli ne yapar?
E. coli'nin belirtileri arasında şiddetli mide krampları, ishal, ateş, mide bulantısı ve/veya kusma bulunur. Belirtiler, kirlenmiş gıda tüketildikten birkaç gün sonra veya dokuz gün sonrasına kadar başlayabilir. Belirli semptomların şiddeti veya varlığı, enfeksiyona neden olan patojenik E. coli türüne bağlı olabilir. Bazı enfeksiyonlar şiddetli kanlı ishale neden olabilir ve hemolitik üremik sendrom (HUS) adı verilen bir böbrek yetmezliği türü veya yüksek tansiyon, kronik böbrek hastalığı ve nörolojik sorunların gelişimi gibi yaşamı tehdit eden durumlara yol açabilir.
E. coli kaç derecede ölür?
E. coli, vücut sıcaklığımız olan 37 derecede en hızlı ürer, 70 dereceye kadar sıcaklığa dayanabilir, asidik ortamlarda hayatta kalabilir. Yiyecekler 70 derecenin üzerine çıkacak şekilde pişirildiğinde etkisini kaybeder.
E. coli belirtileri nelerdir?
Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi'ne göre şiddetli E. coli semptomları şöyle;
* İshal ve 39 dereceden yüksek ateş
* 3 günden uzun süren ve düzelmeyen ishal
* Kanlı ishal
* Sıvıları dahi çıkaracak derecede kusma
* Çok fazla tuvalete gitmek
* Ağız ve boğaz kuruluğu
* Ayağa kalktığınızda baş dönmesi hissi
