Küresel İyileştirilmiş Beslenme İttifakı’nın (GAIN) Araştırma Danışmanı Dr. Ty Beal, sağlıklı ve sürdürülebilir beslenme konusunda hayvansal kaynaklı gıdaların önemli bir rol oynadığını vurguluyor. Özellikle düşük gelirli bölgelerde, hayvansal gıdaların tüketiminin yetersiz olduğunu ve bu durumun erken çocukluk döneminde yetersiz beslenme riskini artırarak kalıcı sağlık sorunlarına yol açabileceğini dikkat çekiyor. Dr. Beal, hayvansal gıdaların demir, çinko, B12 vitamini ve kolin gibi kritik besin öğeleri açısından zengin olduğunu ve bu nedenle yetersiz beslenmeyle mücadelede önemli bir katkı sağladığını ifade ediyor.
Ayrıca, Dr. Beal, hayvansal gıdaların doğru üretim yöntemleriyle çevresel sürdürülebilirliğe katkıda bulunabileceğini savunuyor. Uygun ölçek, yerel ekosistemlere uyum ve en iyi uygulamaların kullanımıyla, hayvansal gıdaların sürdürülebilir bir şekilde üretilebileceğini ve bu sayede hem bitkisel hem de hayvansal gıdaları içeren dengeli bir beslenmenin mümkün olacağını ifade ediyor.
Proteinlerin besin değerleri nedir?
Hayvansal proteinler (et, balık, yumurta, süt ürünleri), vücudun ihtiyaç duyduğu tüm temel amino asitleri içerdiğinden “tam protein” olarak kabul ediliyor. Ayrıca B12 vitamini, demir ve çinko gibi önemli besin öğeleri bakımından da zengin.
Öte yandan, bitkisel proteinler (baklagiller, kuruyemişler, tahıllar, soya ürünleri) genellikle bazı amino asitlerden daha düşük seviyelere sahip olabilir. Ancak çeşitli bitkisel kaynakları birleştirerek bu eksiklikleri gidermek mümkün. Ayrıca, lif ve antioksidan bakımından daha zengin oldukları için bağırsak sağlığına ve kronik hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olurlar.
Bitkisel beslenme hangi hastalıklardan koruyor?
Kanser alanında uzman olan Dr. Shireen Kassam ve Dr. Zahra Kassam kardeşler, “Bitkisel Beslenme: Sorularınıza Bilimsel Cevaplar” adlı kitaplarında, bitkisel ağırlıklı bir beslenmenin kalp hastalıkları ve kanser gibi ciddi sağlık sorunlarına karşı koruyucu etkileri olduğunu vurguluyor.
Kassam kardeşler; fasulye ve baklagillerin B vitaminleri ve lif, manganez, bakır, magnezyum, çinko, fosfor, demir ve potasyum içeren besleyici bir beslenmenin temel unsuru olduğunu olduğuna dikkat çekiyor.
Hangisi daha sürdürülebilir?
Hayvansal gıdaların üretimi, sera gazı emisyonları, su tüketimi ve arazi kullanımı açısından daha yüksek bir çevresel maliyet doğuruyor. Örneğin, 1 kg kırmızı et üretimi, 15 bin litre su tüketirken, 1 kg mercimek için bu miktar yaklaşık bin 250 litreye düşüyor. Bu nedenle bitkisel protein kaynakları, karbon ayak izini azaltmak isteyenler için daha çevreci bir tercih olabilir.
Sağlık açısından hangisi daha riskli? 
Uzmanlar, aşırı kırmızı ve işlenmiş et tüketiminin kalp hastalıkları, bazı kanser türleri ve diyabet riskini artırabileceğini gösteriyor. Buna karşın, bitkisel protein ağırlıklı beslenen kişilerde bu hastalıklara yakalanma oranının daha düşük olduğu gözlemlendi. Ancak, kontrollü ve dengeli bir şekilde tüketildiğinde hayvansal proteinlerin de önemli sağlık faydaları bulunuyor.
