Küresel tarım piyasaları son 5 yıldır sürekli bir çalkantı halindeydi.
Çin, ABD ve Avustralya gibi büyük ticaret ülkeleri arasındaki ticaret savaşları, pandemi nedeniyle tedarik zinciri kesintileri, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı, Ortadoğu’daki kriz ve ihracat kısıtlamaları tedarikleri başka yöne çevirdi, ticaret modellerini değiştirdi, fiyat oynaklığını artırdı.
Şimdi ise ticaret savaşının ikinci turu tarıma sıçradı.
Bu da tedarik zincirinde Güney Amerika ve Karadeniz ülkeleri için fırsatlar yaratıyor. 10 Mart’ta yürürlüğe giriyor Çin, ABD'den açıkladığı tarifelere misilleme hedefi olarak tarımı seçti.
abd nelere ek vergi getirecek?
ABD’den kanatlı hayvan ile arpa, mısır ve pamuk gibi tarım ürünlerinin ithalatına yüzde 15, soya fasulyesi, domuz eti, dana eti, meyve, sebze ve süt ürünleri ithalatına ise yüzde 10 ek gümrük vergisi getirilecek.
Yeni vergiler 10 Mart’ta yürürlüğe girecek.
36 milyar dolarlık misilleme
Çin’in tedbirleri ‘mütevazı’ olarak niteleniyor.
Zira Pekin yönetimi, ABD’nin şubat ayında açıkladığı Çin ithal ürünlerine tarifelere yanıt olarak ABD’den yılda 14 milyar dolarlık ithalata vergi koydu.
Mart ayındaki tarifelere misilleme olarak ise 22 milyar dolarlık ürüne vergi açıklandı.
ABD ise 522 milyar dolarlık ithalatı hedef aldı.
Yine de analizler, ticaret Savaşının ABD çiftçilerine zarar vereceğini gösteriyor.
Amerikan Soya Fasulyesi Derneği ve Ulusal Mısır Yetiştiricileri Derneği tarafından yapılan bir rapor, yeniden başlayan ABD-Çin ticaret savaşına ilişkin karamsar bir tablo ortaya koyuyor. Çalışmaya göre, ABD’nin uyguladığı gümrük vergilerinin ABD’li üreticilere yüksek maliyetler getirecek.
Soya ve mısır ihracatı milyonlarca ton düşebilir
Çalışma, yeni bir ticaret savaşının mısır ve soya ihracatında milyonlarca tonluk bir düşüşe yol açacağını gösteriyor.
Rapora göre ABD’nin Çin’e soya fasulyesi ihracatı yıllık 14 ila 16 milyon ton düşebilir.
ABD’nin Çin’e mısır ihracatı yıllık yaklaşık 2.2 milyon ton gerileyebilir.
ABD-Rusya çekişmesinden kim kazançlı çıkacak?
Bundan sonraki aşamada Brezilya ve Arjantin gibi Güney Amerika ülkeleri soya fasulyesi gibi ürünlerde önemli olabilir.
Ayrıca Avustralya ve Yeni Zelanda süt ürünleri ve et ihracatını pekiştirecek.
Rusya ve Ukrayna da tahıl ithalatında daha fazla kendine yer bulabilir. Özellikle son dönemde Ukrayna ile ticaretin artırmanın yolları aranıyor.
Rapor, ABD’nin pazar payı kaybının kalıcı olacağı uyarısı yapıyor.
Çin’in tarım ithalatında görünüm
■ Tahıl ve Yağlı Tohumlar: Brezilya 2024 yılı rakamlarına göre, Çin'in soya fasulyesi ithalatının 70’ini karşılıyor.
Amazon havzasının geniş tarım alanları ve lojistik altyapısı nedeniyle dominant konumda.
■ ABD, soya fasulyesi ve mısırda ikinci büyük tedarikçi, ancak tarife savaşları nedeniyle payı azalıyor. 2024’te ABD’den tarım ithalatı 29.25 milyar dolar.
■ Arjantin, soya küspesi ve buğdayda önemli bir kaynak. Güney Amerika’nın tarımsal üretim koridorunu tamamlıyor.
■ Et ve süt ürünlerinde Avustralya en önemli partner. Sığır eti ve süt ürünlerinde Çin’in en büyük tedarikçisi. 2024’te 1.2 milyon ton sığır eti ihracatı yaptı.
■ Yeni Zelanda, süt tozu ve peynirde küresel lider ve Çin pazarının yüzde 40’ını kontrol ediyor.
■ Tropikal ürünler ve meyveler için en önemli kaynak ASEAN Ülkeleri (Tayland, Vietnam, Filipinler. Çin tahıl üretim hedefini yükseltti Çin 2025 yılı için yıllık tahıl üretim hedefi ni bir önceki yıla göre daha yüksek belirledi.
Yeni hedef, Ulusal Halk Kongresi'nin yıllık toplantısı için toplandığı sırada açıklandı ve Asya ülkesinin önemli bir tahıl tedarikçisi olan ABD ile Çin arasındaki ticari gerilimin tırmandığı bir döneme denk geldi. yeni yılda yaklaşık 700 milyon ton tahıl üretilmesi hedefleniyor ve bu rakam son yıllarda en az 650 milyon ton olan hedefin üzerinde.
Kaynak: Ekonomi gazetesi / ekonomim.com
