Soframıza gelen tavuk etiyle ilgili en önemli endişelerden biri de; tavuk etinin hormon içerdiği.. Hatta bazı çevreler, tavuk eti tüketimi nedeniyle östrojen seviyelerinin yükseldiğini bile savunuyor.
Tavuk eti hormonlu mu?
Üstelik, bu savı öne sürenler arasında doktorlar da var. Mesela, tamamlayıcı tıp alanında çalışan Dr. Hüseyin Nazlıkul.
Nazlıkul, bir makalesinde, “Gıda endüstrisinde, tavukların hızlı büyümesi için kullanılan hormonlar, bu hayvanların etlerinde ve yumurtalarında hormonal kalıntılara yol açabilir. Bunlar arasında östrojen benzeri etkiler gösteren maddeler bulunmaktadır” iddiasında bulunuyor.
Tavuk yemek zararlı diyen diyetisyenler
Diğer yandan beslenmeye yönelik topluma doğru ve bilimsel temelli mesajlar vermesi gereken bazı diyetisyenler de, tavuk etine yönelik, oldukça ‘kesin’ hükümler kullanarak ‘sakın yemeyin’ çağrısı yapmaya başladı.
Onlardan biri de, Diyetisyen Hatice Nur Ege. Çok hızlı kilo verdirme iddiasıyla sosyal medyada popüler bir isme dönüşen milyonlarca takipçisi bulunan ve TV kanallarına konuk olarak, halkı “bilgilendiren”, diyetisyen Ege'nin iddiasına göre, “tavuk yedikleri için erkekler kadınsılaştı”.
'ERKEKLER TAVUK YEDİĞİ İÇİN KADINLAŞIYOR'
Katıldığı bir Youtube programında Ege, hiçbir bilimsel çalışmaya değinmeden şu ifadeleri kullanmış:
“Tavuk hormonal dengeyi bozdu. Erkeklik hormonu testestoronu düşürdü, erkeklerde östrojeni artırdı. Erkekler kadınlığa dönüyor. Yapmayın. Tavuk yemeyi bırakın erkeklik seviyeniz yükselir. ”
TAVUKLARDA HORMON GERÇEĞİ
Tabii sosyal medya serbest atış alanı ama orada paylaşılan bilgilerin de alıcısı çok. Ama gerçek maalesef yalan kadar hızlı koşamıyor. Peki gerçek ne? Tavuk yetiştiriciliğinde hormon kullanıldığına yönelik elle tutulur bir kanıt yok.
Ülkemizde resmi gıda denetimlerini gerçekleştiren Tarım ve Orman Bakanlığı kesin bir dille, ‘Türkiye’de kümes hayvancılığı yetiştiriciliğinde hormon kullanılmaz' diyor.(1)
TAVUKLARDA HORMON KULLANIMI
Bakanlığın ilgili bilgi notunda, şu ifadeler var:
“Dünyada tavuklarda hormon kullanımıyla ilgili yapılan araştırmalar, hormonlardan beklenen sonuçların alınmasının mümkün olmadığını, tavuklara hormon verilmesinin ekonomik ve uygulanabilir olmadığını göstermiştir.”
TAVUKLAR HORMONLA MI HIZLI BÜYÜYOR
“Tavukların hızlı büyümesini sağlamak için hormon uygulaması yapılmamaktadır.”
“Tavuklarda bu amaçla kullanılabilecek bir hormon ne ülkemizde ne dünyada bulunmamaktadır.”
"Türkiye'de yetiştirilen kanatlı hayvanlarda hormon kullanımına bugüne kadar rastlanmamış ve bu konuda yetkili kurumlar tarafından tek bir vaka rapor edilmemiştir."
TAVUKLAR HORMONLU YALAN MI?
Diğer yandan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yemler Ve Hayvan Besleme Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Necmettin Ceylan da, “tavuk” ve “hormon” iddialarını ele aldığı makalesinde 'Piliç üretiminde hormon kullanımının “yalan” olduğunu şu gerekçelerle dile getirmiş:
"Hormonlar çeşitli bezler ve hücreler tarafından salgılanan, büyüme, metabolik olayların düzenlenmesi, cinsiyet özellikleri vb. fonksiyonların denetlenmesini sağlayan, fazlalığı veya eksikliği anormalliklere yol açan biyolojik maddelerdir.
1960'LI YILLARDA PİLİÇ ÜRETİMİNDE DENENDİ AMA
Geçmişte Testesteron, Dietilstilbesterol gibi cinsiyet hormonları ve diğer bazı büyüme hormonları broyler piliçlerde 1960’lı yıllarda araştırma düzeyinde denenmiş ancak yeterince başarılı sonuçlar alınmamıştır. Amerika Birleşik Devletleri’nde FDA 1960 yılında yasaklamıştır. Ülkemizde, Avrupa Birliği ve tüm dünyada kullanımı yasaktır.
TAVUKÇULUKTA ONAYLI HİÇBİR HORMON YOK
Hormonlar protein ve steroid hormonlar olmak üzere 2 gruba ayrılır. Tavukçulukta onaylanmış hiçbir steroid hormon bulunmamaktadır. Protein hormonlar ise (büyüme hormonu ve insülin vb.) ağızdan alındıklarında sindirim sisteminde parçalanıp etkilerini kaybederler. Doğum kontrol hapları benzeri steroid hormonlar (estrogen, progesteron, ve testosteron ile sentetik hormonların(trenbolone acetate ve zeranol) ABD’de sadece besi sığırlarında kulak arkasına implant olarak kullanımına izin verilmiştir. (Tabler ve ark.,2013).
ZATEN HIZLI BÜYÜYORLAR HORMONA GEREK YOK
Geleneksel piliç üretiminde dünyada onay almış ve üretimi olan bu tip implant bulunmadığı gibi, civcivlere uygulanması da zaten kısa olan büyüme süresi ve mevcut üretim koşullarındaki üretim yoğunluğu ve sayısı dikkate alındığında mümkün değildir. Yeme ve suya katılması da etkili olmadığından, tavukçulukta geçmişten günümüze olan süreçte hiçbir şekilde hormon kullanılmadığını ve kullanılmasına da gerek olmadığının açık ve net bir şekilde bilinmesi yararlıdır.
TAVUKLAR NEDEN HIZLI BÜYÜYOR?
Peki tavuklar neden hızlı büyüyor? Çünkü tavukların 42 günde kesilecek büyüklüğe erişmeleri de genetik müdahaleye uzanan bir şehir efsanesine dönüşmüş durumda. Aslında yanıt açık. Tavuklar, hormonla büyütüldüğü için değil, hızlı büyüyen ırktan çoğaltıldıkları için 42 günde kesim boyutuna geliyor. Bu da 1930'lu yıllardan beri süre gelen, farklı tavuk ırklarının melezlenmesi sonucu gerçekleşmiş.
