Mikrobiyolojik Risk Değerlendirmesi Ortak Uzman Toplantısı (JEMRA) raporu, gıda kaynaklı hastalıkların önde gelen sebebinin norovirüs olduğunu ortaya koydu. Bu bulgu, gıda güvenliği konusundaki önlemlerin ve denetimlerin insan sağlığını korumak adına önemini vurguluyor. Gıda kaynaklı hastalıklarla ilişkili olduğu bilinen virüslerin bir incelemesini yapıltıktan sonra norovirüsün gıda kaynaklı en ölümcül hastalık olduğu sonucuna varıldı. Hastalık sıklığı ve hastalığın klinik şiddeti ile virüs-gıda emtia çiftleri, gıda kaynaklı hastalık bağlamında sıralandı.
Peki bu gıdalar hangileri?
Norovirüsle ilişkili olma ihtimali en yüksek olan yiyeceklerin hangileri olduğu konusunda komite, bunların genellikle hazır gıdalar, dondurulmuş meyveler ve kabuklu deniz ürünleri olduğunu buldu. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), ishal, kusma, mide bulantısı ve mide ağrısının norovirüsün en yaygın semptomları arasında yer aldığını açıkladı. Ancak ateş, baş ağrısı ve vücut ağrılarının da mevcut olabileceği söylendi.
Listenin ikinci sırasında Hepatit -A var
Ortak raporun yazarları, her yıl norovirüsün dünya çapında 125 milyon gıda kaynaklı hastalık ve 35 bin ölüme neden olduğunun tahmin edildiğine dikkat çekti. Norovirüsün oldukça bulaşıcı ve düşük düzeyde kontaminasyona sahip gıdalarla ilişkilendirildiği, viral kontaminasyonda tüm gıda zincirinde meydana gelebileceği vurgulandı. Norovirüsten sonra, hiç kimsenin parçası olmak istemeyeceği hepatit A, en viral gıda kaynaklı ölümlerde ikinci sırada yer alıyor. Rapora göre, dünya çapında yılda 14 milyon gıda kaynaklı hastalık vakasına ve 28 bin ölüme neden oluyor. Endemik yaygınlık ve aşı kullanımı nedeniyle gıdaya atfedilen hepatit A vakalarının oranında önemli bölgesel farklılıkların olduğuna dikkat çekilen raporda, “Gıdaların uluslararası ticareti, duyarlı popülasyonlara bulaşmada önemli bir rol oynar. İyi tarım ve hijyen uygulamaları gibi uluslararası standartlara daha geniş bir uyumun küresel bulaşmayı azaltması muhtemeldir”
Üçüncü ise Hepatit- E
Raporda "gıda kaynaklı virüsler arasında benzersiz" olduğu belirtilen Hepatit E virüsü olduğu yazıldı. Bunun sebebi ise şöyle açıklandı: “Hepatit E birçok asemptomatik hayvan rezervuarına sahip zoonotik bir patojendir. Gıda kaynaklı vakalara ilişkin küresel bir tahmin bulunmuyor. Hepatit E, özellikle altta yatan sağlık sorunları olanlarda ciddi hastalıklara neden olabiliyor. Karaciğer sirozuna ve nörolojik hasara yol açabilir. Ciğer veya çiğ sosisler ve ciğer ezmesi gibi az pişmiş ürünler, Hepatit E virüsüyle kirlenen başlıca gıdalardır.”
İyi eğitim ve tespit dünyada milyonlarca hayat kurtarabilir
Tüm bunlar endişe verici olmakla birlikte raporda, iyileştirilmiş gözetim verilerinin ve gıda kaynaklı bu hastalıkların daha iyi raporlanmasının, bu hastalıkların yayılmasını kontrol altına almaya veya önlemeye yardımcı olabileceği belirtildi. Uzman Komitesi, üye ülkelerin gıdalardaki ve çevredeki virüsleri tespit etmek için bu yöntemlerin eğitimini almasını önerdi. Raporda şu bilgilere yer verildi: “Bu yaklaşım, gıda atfına ilişkin bilgiyi geliştirme, risk analizini destekleme ve dünya çapında viral gıda kaynaklı hastalık yükünü azaltma potansiyeline sahip. Uygun küresel eylemler, nüfus artışından, iklim krizinden ve gıda tedarik zincirlerinin küreselleşmesinden kaynaklanan viral gıda kaynaklı hastalıklardan kaynaklanan beklenen kamu sağlığı riskini hafifletmeye yardımcı olacak. Sonunda, daha iyi eğitim ve tespit dünya çapında milyonlarca hayat kurtarabilir.”
En viral gıda kaynaklı hastalıklar
Norovirüs: Her yıl 125 milyon vaka ve 35 bin ölüm
Hepatit A: Her yıl 14 milyon vaka ve 28 bin ölüm
Hepatit E: Her yıl 3,3 milyon vaka ve 44 bin ölüm
