Botulizm nedir?
Botulizm, vücudun sinirlerine saldıran bir toksinin neden olduğu nadir ancak ciddi bir hastalıktır. Nefes almada zorluk, kas felci ve hatta ölüme neden olabilir. Toksin çoğunlukla clostridium botulinum bakterisi tarafından üretilir. Uygunsuz şekilde konserve edilmiş, korunmuş veya fermente edilmiş yiyecekler, bakterilerin toksini üretmesi için doğru koşulları sağlayabilir. Toksini göremezsiniz, koklayamazsınız veya tadamazsınız, ancak onu içeren yiyeceklerden küçük bir tat almak bile ölümcül olabilir.
Evde konservelediğim gıdalardan botulizmi nasıl önlerim?
Düşük asitli yiyecekler, evde konservelemeyle bağlantılı en yaygın botulizm riski taşır. Bu yiyeceklerin pH seviyesi 4.6'dan yüksektir. Düşük asitli yiyecekler arasında kuşkonmaz, yeşil fasulye, pancar, mısır ve patates gibi sebzeler domates, incir, süt, bütün etler ve diğer deniz ürünleri arasında bulunur. Düşük asitli gıdaların konserve edilmesinde önerilen tek yöntem basınçlı konservelemedir. Düşük asitli gıdalar için kaynar su konservesi kullanmayın çünkü bu botulizme karşı koruma sağlamaz. Ön panelinde "konserveleme" veya "buharlı konserveleme" düğmesi olsa bile, elektrikli, çok pişirici bir cihaz kullanmayın.
Basınçlı konserve yaparken nelere dikkat edilmeli?
En az dört adet bir litrelik kavanozun dik olarak rafta durabildiği, önerilen bir basınçlı konserve kabı kullanın. Basınçlı konserve kutusunun göstergesinin doğru olduğundan emin olun. Basınçlı konserveye basınç uygulamadan önce havasını alın ve önerilen soğutma adımlarını izleyin. Gıda türüne, kavanozun boyutuna ve gıdayı kavanoza yerleştirme yöntemine göre güncel işlem sürelerini ve basınçlarını kullanın. Düşük asitli gıdalar için işlem sürelerine özellikle dikkat edin.
Şüpheye düştüğünüzde atın!
Güvenli konserveleme kurallarına uyulup uyulmadığından şüphe duyuyorsanız, yiyeceği yemeyin. Evde konserve edilmiş veya marketten satın alınmış yiyecekler aşağıdaki durumlarda toksinlerle veya zararlı mikroplarla kirlenmiş olabilir:
Kavanoz sızdırıyor, şişmiş veya kabarmış;
Kavanoz hasarlı, çatlak veya anormal görünüyor;
Kavanoz açıldığında sıvı veya köpük fışkırıyor; veya
Yiyecekler renk değiştirmiş, küflenmiş veya kötü kokuyorsa.
Botulizmi nasıl önleyebilirim?
- Konserve veya salamura gıdaları açtıktan sonra buzdolabında saklayın.
- Sarımsak veya otlarla tatlandırılmış ev yapımı yağları buzdolabında saklayın ve kullanılmayan yağları 4 gün sonra atın.
- Patatesleri alüminyum folyoya sarıp pişiriyorsanız, servis edene kadar sıcak tutun (60°C'den yüksek bir sıcaklıkta) veya folyoyu gevşetip hava almasını sağlayarak buzdolabında saklayın.
