Sosyal medyada “Beş günde 10 kilo verdiren kür”, “Yağlarınızdan bu kürle kurtulabilirsiniz”, “Yedi günde yağlarınızdan kurtulmak mı istiyorsunuz?” gibi başlıklar oldukça ilgi çekici ve tıklanma rekorları kırar. Ama sosyal medyada gördüğünüz her şeye inanmayın!
2023 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre, platformda yağ yakıcı içeriklerin yaygın varlığı o kadar büyük ki, veriler konuyla ilgili videoların toplu olarak milyarlarca kez izlendiğini gösteriyor.
Bilim ne diyor?
İngiliz Diyetisyenler Birliği sözcüsü Aisling Pigott'a göre, 'yağ yakıcı yiyecek' terimi sadece sorunlu değil, aynı zamanda mantıklı da değil.
2009 yılında fareler üzerinde yapılan bir araştırmada, baharatların (özellikle acı biberden elde edilen kapsaisin ve hardal ve tarçından elde edilen bileşiklerin) termojenezi artırma 'olasılığı' olduğu bulunmuş ve 2010 yılında yapılan bir araştırmaya göre bunun kilo kaybı üzerinde olumlu bir etkisi olabileceği belirtilmiş.
Cardiff Metropolitan Üniversitesi'nde ders veren Pigott, "Bu paylaşılan kürler, gerçek hayatta önemli veya ölçülebilir olmayacak veya gerçekten işe yaramayacak. Genel harcamanızı belki bir veya iki kalori kadar artırabilir, ancak bu herhangi bir kilo kaybına yol açacak kadar yeterli değil” şeklinde ifade ediyor.
Kafein sıçanlarda yağı azaltıyor peki insanlarda?
Kafeinin ilginç olduğunu söyleyen Pigott, “Genellikle 'yağ yakıcı' olarak tanıtılıyor ve 2005 tarihli bir çalışma, kafeinin sıçanlarda vücut yağını azalttığını öne sürüyor. Ancak, kemirgenlerle aynı metabolik yolları paylaşmadığımız için, bunun insanlarda tekrarlanabileceğini gösteren hiçbir kanıt yok” şeklinde açıklıyor.
Efsane bilgiler çürüyor mu?
Bunların hepsinin sosyal medya yaratıcılarının bilimsel dili kullanarak iyi niyetli görünmek ve ilgi çekmek için kullandıkları bir örnek olduğuna dikkat çeken Pigott, şöyle devam ediyor. “İşin ilginç yanı unlar genellikle işe yarıyor. Zeki görünen veya büyük kelimeler kullanan insanlara inanma eğilimimiz var. Bunun yerine, insanların kilo kaybı konusunda kanıtlara kulak vermelerini öneriyorum. Mutlaka bilimi takip edin.”
