Cumhurbaşkanı Erdoğan, enflasyonu artıran fahiş gıda fiyatı artışlarına çare olarak, satın almama hamlesi önerdi. Fahiş fiyata ürün satanların boykot edilmesi gerektiğini kaydeden Erdoğan, "Pahalı ürün satanları dize getirecek etkili yöntemlerden biri boykottur. Fırsatçılık yapanlara karşı en büyük kozumuz, satın almama özgürlüğünü kullanmaktır" dedi. Ancak gıdadaki fahiş fiyat artışları, market ve pazara ulaşmadan çok önce yaşanıyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin yayımladığı; 2024 Aralık ayına dair üretici-market fiyat değişim indeksi, asıl fahiş zamların hallerden kaynaklandığını gösteriyor. Örnek olarak limonun kilosu, Aralık ayında üreticiden 7 lira 33 kuruşa çıkmış. Aynı limon hale geldiğinde, fiyatı neredeyse 3'e katlanarak 20.50 TL'ye yükselmiş. Halden sonra limonun ulaştığı pazardaki satış fiyatı; 25 TL. Markette ise 30.22 TL.
Aynı tablo patates ve portakal için de geçerli. Üreticide patatesin kilosu 4.42 TL. Haldeki fiyatı ise 12.10 TL. Patatesin pazar fiyatı 17.32, market fiyatı 17.72. Yani patates üreten bir çiftçi aylar süren emeğinin ve yatırımının karşılığında her bir kilo patates için 4.42 TL para kazanırken, patates hale girip çıktığında, aracılar ve nakliyecilerin kazancı ise çiftçinin neredeyse 2 katı yaklaşık 8 TL oluyor.
Rapora göre, portakalın kilosunu Aralık ayında üretici 10 TL'ye satmış. Portakalın halden çıkış fiyatı ise 28.80. Yani üreticinin eline geçen paradan 18 lira fazla. Aynı ürün pazarda da ortalama 32.50 TL'ye, markette ise 37 TL'ye satılmış.
Rapora yansıyan gıda ürünlerinin fiyat değişim yolculuğu böyle..
