Bozuk gıda satana hapis
Denizli Merkezefendi'de 2024 yılının mayıs ayında kızarmış tavuk yiyen Cennet Özveren (34), yatağında ölü bulunmuştu. Özveren'in ölümünün bozuk tavuktan kaynaklandığı Adli Tıp Raporu'yla anlaşılınca tavuğu satan restoranın sahibi Sezgin Demir, 7 ay sonra tutuklandı. Demir'in tutuklandığı kanun maddesi, TCK 186. madde. Bozulmuş veya Değiştirilmiş Gıda veya İlaçların Ticareti Suçu'nu düzenleyen ilgili maddeye göre; kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak biçimde bozulmuş, değiştirilmiş her tür yenilecek veya içilecek şeyleri veya ilaçları satan, tedarik eden, bulunduran kimseye 5 yıla kadar hapis ve 1500 güne kadar adlî para cezası verilmesi öngörülüyor. Suçun, resmi izne dayalı olarak yürütülen bir meslek ve sanatın icrası kapsamında işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırılıyor.
Gıdada tağşiş cezası
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın kamuoyuna açıklamaya başladığı gıdada sahtecilik ve tağşiş listesinde yer alan kişi ve firmalara ise, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu uyarınca ceza veriliyor. Bu kişiler de, TCK 186. maddede belirtildiği şekilde “Bozulmuş veya Değiştirilmiş Gıda üretip ticaretini yapmaları”na rağmen, tağşişçiler, sadece para cezasıyla paçayı kurtarıyor. Hatta bu cezasızlık iklimi nedeniyle gıdada tağşiş yapanların birçoğunun işlerine kaldığı yerden devam ettiği, geçmişte sahteciliğe imza atanların açıklanan yeni tağşiş listelerinde de yer almalarından anlaşılıyor.
insan sağlığını tehlikeye attıklarında ne oluyor?
Halk sağlığını tehlikeye düşürecek oranda gıdada hile yapan, zeytinyağına tekstil boyası katan, baharata kanserojen boya ekleyen, vatandaşa at ve eşek eti yediren, bitkisel karışımlara kalbe zarar veren ilaçlar koyan tağşişçilere verilen para cezası ise, en fazla 555 bin TL.
İlgili yönetmeliğe göre, gıda sahtekarlarına ilk ifşada 55 bin liradan az, 555 bin lirayı aşmamak kaydıyla, yıllık gelirlerinin yüzde 1’i oranında idari para cezası kesiliyor.
İkinci kez tağşiş yapana ne oluyor?
Gıda ve Yemlerde Taklit ve Tağşiş Fiili ve İdari Para Cezalarının Hesaplanmasına Dair Yönetmeliğe göre, gıda sahteciliği ya da tağşişine ikinci kez imza atan kişiye, ilk tağşişten sonra 3 yıl içerisinde birinci kez tekrarlaması durumunda109 bin 110 TL'den az olmamak ve 1 milyon 91 bin 100 TL'yi aşmamak kaydıyla yıllık gayri safi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası uygulanıyor.
Tağşişe hapis cezası var mı?
Gıda tağşişini 3 yıl içinde 3. kez gerçekleştiren kişiye de, 218 bin TL'den az olmamak ve 2 milyon 180 bin TL'yi aşmamak kaydıyla yıllık gayri safi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası uygulanıyor. Yani kendi adı ve ticari unvanı altında hileli ürün satanlar hapis cezası endişesi taşımıyor.
tağşişin cezası ne kadar?
İlgili yönetmeliğe göre; tağşişin “üreten veya ithal eden gıda veya yem işletmecileri tarafından gerçekleştirilmesi” halinde, aynı işletmenin 3 yıl içinde 3. kez tağşişe imza atması durumunda, işletme sahibi hakkında Gıda ve Yem Kanunu uyarınca suç duyurusunda bulunuluyor.
Kanunun suç duyurusuna konu olan 40. maddesi ise şöyle; (a) Kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak
gıdalar, masrafları sorumlusuna ait olmak üzere piyasadan toplatılır ve mülkiyeti kamuya geçirilerek imha edilir.
Bu gıdaları üreten, ithal eden, kendi adı veya ticari unvanı altında piyasaya arz eden gıda işletmecilerine bir yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden beş bin güne kadar adli para cezası verilir.
Ceza sonrası suçun üç yıl içinde tekrarlanması durumunda ayrıca, gıdayı üreten, ithal eden, kendi adı veya ticari unvanı altında piyasaya arz eden gıda işletmecisi beş yıldan on yıla kadar gıda sektörü faaliyetinden men edilir.
