FDA, gıdalarda kansere neden olan kimyasalların kullanımını yasaklayan Federal Gıda, İlaç ve Kozmetik Yasası'nın bir bölümü olan Delaney Maddesi'ne dayanarak kırmızı boya 3'ün gıdalarda, içeceklerde ve ilaçlarda kullanımını 15 Ocak 2025 tarihi itibariyle yasakladı. Ancak üreticilere, ürünlerini yeniden formüle etmeleri için 18 Ocak 2028'e kadar süre tanındı.
Kırmızı boya 3 nedir?
ABD'de yasaklanan FD&C Red No. 3, petrol bazlı sentetik bir boya. Gıda ve içeceklerde yaygın olarak kullanılan bu boya, popüler yiyecek ve içeceklere parlak kırmızı kiraz rengi veriyor. Özellikle şekerleme, jöle, içecek ve pastacılık ürünlerinde kırmızı ve pembe rengi sağlamak için bu renklendirici yaygın olarak kullanılıyor.
Kırmızı boya 3 Türkiye'de kullanılıyor mu?
ABD'de Kırmızı boya 3 olarak anılan renklendirici, Avrupa ve Türkiye'de ise eritrosin olarak listeleniyor ve hala kullanımda. Zaten FDA'nın yayınladığı yasaklama bildirisinde de, 'Diğer ülkeler FD&C Red No. 3'ün farklı bir isim altında, örneğin Kanada ve Avrupa'da eritrosin ismi altında kullanılmasına izin vermektedir' deniliyor.
Eritrosin E-127 nedir?
Eritrosin sulu çözeltide kırmızı renk alan, temel olarak disodyum 2-(2,4,5,7-tetraiodo-3-oksido-6-oksoksanten-9-il) benzoat monohidrattan oluşan bir madde. Gıda ürünlerine kırmızı ve pembe renk vermek için kullanılan bu renkelndirici, genellikle şekerleme, içecekler, meyve suları, dondurma gibi gıda ürünlerinde kullanılıyor. Pastacılık sektöründe de e-127 yani eritrosinin kullanımı oldukça yaygın.
Eritrosin e-127 zararları nelerdir?
Eritorsin, ışığa karşı duyarlılığa ve thyroid hormonu seviyesini arttırıp hyperthyroidişme neden olabilen bir madde. Bu maddenin ABD'de yasaklanması da zaten erkek sıçanlarda yüksek dozda kullanımı halinde tiroid kanserine neden olabileceğinin tespit edilmesi sonrası gerçekleşti. Diğer yandan e-127, diğer tüm sentetik gıda renklendiricilerinde olduğu gibi çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye neden olmasıyla biliniyor. Diğer yandan FDA'nın yasak duyurusunda, maddeyle ilgili fare deneyi yapıldığı ve insanlarda kansere neden olduğunu gösteren bir kanıt olmadığına da vurgu yapılmış.
Gıda boyalarının zararları neler?
Boyalar, yiyecekleri ve tatlıları eğlenceli ve lezzetli gösterdikleri için kullanılsa da, yapılan çalışmalar, sentetik gıda renklendiricilerinin özellikle çocuklar için ciddi risk taşıdığı ortaya koyuyor. Pastacılık sektörü için satışa sunulan gıda boyalarının üzerinde de, 'Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye neden olabilir' uyarısı yazılıdır. Diğer yandan yapılan bazı çalışmalara göre de, gıda boyaları; alerji oluşturabilir, migren ağrılarını tetikleyebilir, bağırsak florasını bozabilir, DNA hasarına neden olup kanserojen etki gösterebilir.
